به گزارش سلامت نیوز پدیده تنفروشی نه مربوط به زمان حاضر است و نه مختص به ایران ، با این حال بر خلاف قرون گذشته افراد تن‌فروش نه به عنوان افراد گناهکار و زشت‌خو بلکه به عنوان آسیب‌دیدگان اجتماعی و افرادی که هر روز در معرض آسیب‌های بیشتری قرار می‌گیرند شناسایی می‌شوند که نه تنها وجود انسانی‌شان باارزش و نیازمند کمک و حمایت است که به دلیل مشکلاتی که ممکن است برای جامعه ایجاد کنند نیز باید مورد توجه ویژه قرار گیرند.
این رویکرد جدید اما همچنان از طرف برخی از جریان‌های فکری غیرمتخصص مورد پذیرش قرار گرفته نشده و برنامه‌های حمایت از تن‌فروشان که ابعاد فردی و اجتماعی دارد مورد انتقاد این گروه قرار گرفته و در راستای ترویج روسپیگری بر شمرده می‌شود.
مدتی پیش بود که کارشناس یک برنامه تلویزیونی برنامه‌های در نظر گرفته شده برای این گروه را در دوران ریاست شهیندخت مولاوردی بر معاونت زنان و خانواده دولت روحانی تلاش برای ترویج این پدیده دانسته و عنوان کرد :« «دولت اصلاحات و دولت روحانی به دنبال آن بودند که زنان تن‌فروش مصونیت داشته باشند و به رسمیت شناخته شوند و از بیت‌المال مسلمین برای "اینها" هزینه شود تا خدمات جنسی بدهند و استدلال‌شان هم عدم انتشار بیماری‌های مقاربتی در جامعه است.» این سخنان که در ظاهر تنها انتقادات یک کارشناس از یک برنامه احتمالا فسادزا بود اما در واقع تنها یک بازی سیاسی بود که سعی داشت تلاش‌های تخصصی برای جلوگیری از آسیب‌ها و تبعات تنفروشی را آسیب‌زا بخواند.
نحوه بیان این کارشناس مشخصا نه رویکردی انسان‌محورانه نسبت به زنان تن‌فروش را در خود داشت و نه اینکه نشان‌دهنده آگاهی کارشناس برنامه از آسیب‌هایی بود که پدیده تنفروشی و عدم رسیدگی به افراد تنفروشی می‌توانست به دنبال داشته باشد.
مولاوردی اما ضمن تکذیب گفته‌های کارشناس این برنامه تلویزیونی به نام دکتر مینو محرز متخصص عفونی و محقق در حوزه ایدز اشاره کرده و گفته بود که محرز در یک نشست (که مورد انتقاد کارشناس برنامه جهان‌آرا بود) نظرات علمی و کارشناسی خود را که نتیجه سال‌ها تحقیقات بر روی ایدز بوده مطرح کرده است.
چند دروز بعد از این ماجرا اما محرز در گفتگو با رسانه‌ها عنوان کرد که به رسمیت شناختن جمعیتی که آن‌ها را «جمعیت کلیدی» برای انتقال بیماری ایدز می‌خواند در واقع پیش‌زمینه پیشگیری و درمان جامعه است. زنان روسپی یا س*ک*س‌ورکرها، معتادان و همجنسگرایان اعضای این جمعیت هستند که دولت‌ها موظفند با به رسمیت شناختن آن‌ها برای سلامت جامعه قدم بردارند.
به گفته او براساس یک مطالعه ۶ درصد از س*ک*س‌ورکرهای تهران مبتلا به ایدز هستند. و از آنجاییکه این افراد کارشان جوری است که ایدز را انتقال می‌دهند. با توجه به وظیفه‌ام باید برای کشف و درمان جمعیت‌های کلیدی که می‌توانند ایدز را انتقال دهند راهکار ارائه کنم. پیشنهادهایی که من آن زمان دادم هم در واقع راهکاری است که همه دنیا ارائه می‌کند.
در واقع پیش‌زمینه پیشگیری و درمان جامعه است. زنان روسپی یا س*ک*س‌ورکرها، معتادان و همجنسگرایان اعضای این جمعیت هستند که دولت‌ها موظفند با به رسمیت شناختن آن‌ها برای سلامت جامعه قدم بردارند.
با اینهمه به نظر می‌رسد برخی از گروه‌ها سیاسی‌کاری را به نفع جامعه ترجیح می‌دهند و برخی نیز به دلیل ناآگاهی از حقیقت آنچه زیر پوست شهر می‌گذرد هرگونه تلاش برای حمایت و کاهش آسیب این گروه را را تلاش برای ترویج تنفروشی و عادی انگاری آن می‌خوانند.
با حسین مهاجر پژوهشگر حوزه آسیب‌های اجتماعی درباره تنفروشی و تبعات فقدان راهکار برای کاهش آسیب‌های وارده به این افراد گفتگو کردیم.
چه عواملی تنفروشی را رقم می‌زنند؟
مهاجر در این باره به سلامت نیوز می‌گوید: به برقرای ارتباط جنسی در ازای دریافت پول یا خدمات تنفروشی یا روسپیگری گفته می‌شود که این یک مفهوم جهانی است.۴ شاخص معمولا در پروسه تنفروشی مد نظر قرار می‌گیرد اولین مورد این است که رابطه جنسی برمبنای توافق طرفین انجام می‌شود یعنی به زور نیست که این موضوع، تجاوز را از روسپیگری جدا می‌کند .دوم اینکه این توافق مبنای دریافت پول یا خدماتی دیگریا دریافت کالا صورت می‌گیرد و در ارگان‌های دولتی، سازمانها ، موسسات و شرکت‌ها در ازای افزایش حقوق و مزایا یا افزایش رتبه شغلی تعریف می‌شود.
وی می‌افزاید: شاخصه سوم عدم تعلق عاطفی وشاخصه چهارم عدم تعهد جنسی بین دو نفر است یعنی فرد هیچ تعهدی نسبت به پایبند بودن به این رابطه ندارد و معمولا علاقه عاطفی بین این دو نفر ایجاد نمی‌شود. وچهامین ملاک عدم تعهد جنسی است. همچنین با اینکه معمولا تصور می‌شود تنفروشی مربوط به زنان است ولی تنفروشی مردان و کودکان را هم داریم اما از قدیم الایام تنفروشی زنان بیشتر مورد تاُکید بوده است .
این پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی عنوان می‌کند: با توجه به مطالعاتی که انجام شده است فقر یکی از دلایل اصلی تنفروشی است اما فرار از خانواده ، ازدواج جباری که معمولا نشات گرفته از ازدواج قومی است، ازدواج‌های برمبنای کودک همسری و ازهم گسیختگی فرهنگی خانواده‌ها ، تجربه تجاوز جنسی در دوران کودکی نیز در بروز پدیده روسپیگری تاُثیرگذار هستند .
وی نبود سازمان یا نهادی که متولی حمایت از زنان باشد را یکی دیگر از عوامل موثر بر بروز تنفروشی دانسته و توضیح می‌دهد: در ایران نهادی نیست که درصورت طرد شدن یک زن ازسوی خانواده، جامعه و دوستان، او را مورد حمایت قرار دهد. در واقع هیچ نهادی که افراد را قبل، در آغاز یا بعد از آغاز روسپیگری مورد حمایت قرار بدهد نداریم به بیان دیگر هیچ نهادی نیست که یک زن آسیب‌دیده یا زن گرفتار شده در این چرخه شوم بتواند خودش را معرفی و حمایت‌های لازم را از آن دریافت کند.
مهاجر با بیان اینکه بر اساس مطالعات صورت گرفته جامعه بشری از ۴هزار سال است که با این پدیده مواجه بوده و روسپیگری مساله‌ای جدید نیست، اظهار می‌کند: درجهان نگاه‌ها متفاوتی نسبت به این پدیده وجود دارد، بسیاری از کشورها پدیده روسپیگری را قبول کرده و با نگاه متفاوتی با آن برخورد می‌کنند و حتی برای این افراد بیمه رد می‌کنند، مالیات کسر می‌کنند و بازنشستگی و خدمات بهداشتی و درمانی خاصی دارند، سوئیس، آرژانتین، برزیل، هلند، استرالیا، اتریش و آلمان از جمله این کشورها هستند.
آماری از تعداد و وضعیت افراد تن‌فروش نداریم
وی اضافه می‌کند: در برخی از کشورها مانند ایران این کار جرم است اما نه به این شکل که در ایران با این پدیده برخورد می‌شود. مثلا جریمه‌های نقدی دارند و شرکت در دوره‌های آموزشی و طی کردن یک‌سری مراحل آموزشی و آشنایی با موضوعات مختلف را دارند. در تمامی کشورها چه کشورهایی که این پدیده منع می‌شود و چه در کشورهایی که به نوعی تأیید شده است و جرم محسوب نمی‌شود زیرساخت‌ها و ساختارهایی برای کنترل وضعیت زنان روسپی وجود دارد. در تمام کشورها تلاش بر این است که این افراد از این چرخه خارج شوند.
در ایران نهادی نیست که درصورت طرد شدن یک زن ازسوی خانواده، جامعه و دوستان، او را مورد حمایت قرار دهد.
مهاجر با تاکید بر اینکه بی‌تفاوتی و انکار این پدیده و اینکه بخواهیم این پدیده را زیر پوست شهر پنهان کنیم باعث می‌شود اطلاعی از عمق و ابعاد این پدیده نداشته باشیم، می‌گوید: چنانکه امروز در شهرهایی مانند تهران متأسفانه آماری درخصوص تعداد، نیازهای‌شان محل اسکان و نحوه کمک به این افراد وجود ندارد. به نظر من یک تغییر در نگرش در جامعه، دولتمردان و حکومت باید صورت بگیرد چرا که با کتمان پدیده روسپیگری موجب می‌شود که باندهای تبهکار و افراد سود جو از عدم حضور دولت و حاکمیت، نهادها و سازمان‌های مردم نهاد استفاده واین زنان را شناسایی کنند، و این زنان نیز به علت ناآگاهی و در نبود نهادها و قوانین حمایتی، خودشان را در اختیار باندهای قاچاق قرار می‌دهند که قطعا شرایط خطرناک‌تری را برایشان ایجاد می‌کند.
وی یادآور می‌شود: در سال ٨٨ یک دختر بچه حدود ۱۱ ساله با بهره هوشی مرزی از مناطق آذری زبان اغفال و با لباس مدرسه از خانه فراری و به تهران آورده شده بود وقتی این کودک را پیش ما آوردند یک بند انگشت جای تمیز روی لباس‌هایش نبود و ٨شبانه روز مورد تجاوزهای پیاپی قرار گرفته و متأسفانه باردار هم شده بود. آن زمان فضای مجازی هم نبود اما امروز با وجود فضای مجازی و عدم حمایت‌ها زمینه برای چنین باندهایی بیشتر فراهم است.
وی اضافه می‌کند: بیش از ۸۵ یا ٩٠ درصد این افراد به دلیل از هم گسیختگی خانوادگی، سوءتغذیه، فقر و مشکلات اقتصادی ناچار به تنفروشی می‌شوند. به بیان دیگر مشکلات اجتماعی و فرهنگی در کنار از هم گسیختگی نظام اجتماعی و تربیتی خانواده، از بین رفتن هنجارهای درست دست به دست هم می‌دهند تا پدیده روسپیگری ایجاد شود.
پدیده تنفروشی را انکار نکنیم
این جامعه شناس با تاکید بر اینکه افراد به هر دلیلی که وارد جریان روسپیگری می‌شوند در معرض انواع و اقسام آسیب‌ها قرار می‌گیرند، توضیح می‌دهد: در مرحل اول مشکلات روحی و روانی به سراغ این افراد می‌آید، همچنین این افراد با انواع مشکلات جسمانی و بهداشتی از جمله بیماری‌های مقاربتی مانند هپاتیت و ایدز و سفلیس مواجه می‌شوند. زنان تن‌فروش مورد خشونت‌های جسمی و جنسی قرار می‌گیرند و اغلب دچار اعتیاد می‌شوند. بسیاری از این افراد مجبورند قرص‌های روانگردان و داروهای اعصاب و روان استفاده کنند. خودکشی، خودزنی در بین این افراد زیاد است و در مواردی اقدام به قتل و دگر کشی هم رخ می‌دهد.
وی با تاکید بر ضرورت تغییر نگرش و قبول واقعیت درباره تنفروشی در کشورمان عنوان می‌کند: تهیه طرح جامع آسیب‌های اجتماعی کشور اقدام مهم دیگری در این حوزه است. واقعیت این است که آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد، فقر، بیکاری، تنفروشی، فرار از منزل، تکدی‌ری، کارتن خوابی همه حلقه‌های متصل به هم هستند که ساماندهی اینها نیازمند تأمین طرح جامع آسیب دیدگان اجتماعی است . ایجاد بستر مناسب برای شناسایی این افراد نیز ضروریست به بیان دیگر باید بستری مانند بهزیستی، کمیته امداد، شهرداری یا ارگان‌های اطلاعاتی فراهم شود تا بررسی کنند که تعداد زنان و مردان روسپی به چه میزان است ؟
مهاجر خاطرنشان می‌کند: تا دوسال پیش مجلس درحال بررسی یک طرح جامعی برای آسیب دیدگان اجتماعی تحت عنوان طرح تکریم بود و دوستانی که در مجلس بودند از من هم نظر خواستند .اما ضروریست که اعتبارات ریالی و بودجه لازم به نهادهای متولی برای ورود قوی به این حوزه داده شود، ارائه خدمات درمانی، خدمات مشاوره و روانشناختی، خدمات حمایتی، خدمات مددکاری و برخورد جدی با شبکه‌های روسپیگری الزاماتی است که باید روی آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم.
نظر شما